José Mário dos Santos Mourinho Félix (sinh ngày 26 tháng 1 năm 1963) được biết đến với tên José Mourinho (phát âm tiếng Bồ Đào Nha: [ʒuzɛ moɾiɲu]) là một cựu cầu thủ và huấn luyện viên bóng đá người Bồ Đào Nha. Hiện tại ông là huấn luyện viên trưởng của câu lạc bộ Tottenham Hotspur của Giải vô địch bóng đá ngoại hạng Anh Mourinho được công nhận là một trong những huấn luyện viên bóng đá xuất sắc nhất thế giới hiện nay với triết lý bóng đá thực dụng hiện đại kết hợp với các yếu tố ngoài sân cỏ như tâm lý chiến vô cùng sắc sảo và thông minh. Ông còn được gọi là "Người Đặc biệt", biệt danh ông tự đặt cho bản thân khi lần đầu đến nước Anh huấn luyện cho Chelsea mà sau này được giới truyền thông Anh sử dụng rộng rãi. Mourinho nổi tiếng với cá tính mạnh mẽ, khác biệt như hay nói thẳng, sẵn sàng chỉ trích đối thủ và giới truyền thông, cũng như tự đề cao bản thân. Có nhiều người chỉ trích ông vì những tích cách đó nhưng xét về mặt thực tế, những tính cách có phần "ngông" của Mourinho đã giúp ông chiến thắng đối thủ về mặt tâm lý và góp phần gián tiếp vào những chiến thắng của Mourinho trên sân cỏ. Ông từng thành công khi dẫn dắt các câu lạc bộ bóng đá như F.C. Porto, Chelsea F.C. và Inter Milan. Ông là con trai của thủ môn người Bồ Đào Nha José Mourinho Félix, Mourinho bắt đầu sự nghiệp bóng đá với tư cách là một cầu thủ nhưng sau đó chuyển sang công tác huấn luyện do thiếu kỹ năng chơi bóng. Sau thời gian làm việc trong vai trò một trợ lý và một huấn luyện viên đội trẻ trong thập niên 1990, ông trở thành thông dịch viên cho Sir Bobby Robson. Ở đó, Mourinho đã học được nhiều điều từ huấn luyện viên kỳ cựu này và làm việc với ông ta tại Sporting Lisbon và FC Porto ở Bồ Đào Nha, trước khi theo ông này đến Barcelona, Tây Ban Nha. Ông bắt đầu tập trung vào huấn luyện và gây ấn tượng với thời gian huấn luyện ngắn nhưng thành công tại Benfica và União de Leiria. Ông trở về Porto năm 2002, với chức danh là huấn luyện viên trưởng, và sớm đưa đội bóng này trở thành một thế lực đáng chú ý với các danh hiệu Vô địch quốc gia Bồ Đào Nha, Cúp quốc gia Bồ Đào Nha và UEFA Cup vào năm 2003. Thành công lớn hơn đến vào năm 2004 khi Mourinho dẫn dắt đội bảo vệ chức vô địch quốc gia Bồ Đào Nha và giành được danh hiệu cao quý nhất ở cấp câu lạc bộ là UEFA Champions League. Mourinho chuyển đến Chelsea ngay sau đó và giành được hai danh hiệu Vô địch quốc gia Anh Premier League liên tiếp trong các năm 2005 và 2006, cùng với các danh hiệu quốc nội khác. Ông thường dấy lên các cuộc tranh cãi vì tính hay nói thẳng của mình, tuy nhiên những chiến thắng của ông tại Chelsea và Porto tiếp tục khẳng định ông là một trong những huấn luyện viên bóng đá hàng đầu thế giới, điều đó được thừa nhận bởi đồng nghiệp của ông và giới báo chí. Thêm vào đó, ông được vinh danh là huấn luyện viên bóng đá xuất sắc nhất thế giới do Liên đoàn quốc tế về Lịch sử và Thống kê bóng đá (IFFHS) trong các năm 2004-2005 và 2005-2006. Sau những bất đồng với hệ thống lãnh đạo của Chelsea, ông chuyển tới Ý huấn luyện CLB Inter Milan ở giải vô địch quốc gia Serie A, ký hợp đồng ba năm với Inter vào giữa năm 2008. Chỉ trong ba tháng, ông đã giành được danh hiệu Ý đầu tiên của mình, Siêu cúp Italia, và hoàn thành mùa giải đầu tiên tại Ý với chức vô địch quốc gia. Mùa giải sau đó, ông giành được "cú ăn ba đầu tiên" trong lịch sử Ý, Vô địch Serie A, Copa Italia và UEFA Champions League, trở thành huấn luyện viên thứ ba trong lịch sử bóng đá giành hai danh hiệu UEFA Champions League với hai câu lạc bộ khác nhau, sau Ernst Happel và Ottmar Hitzfeld cũng như sau đó bởi Jupp Heynckes và Carlo Ancelotti. Ông nhận giải huấn luyện viên xuất sắc nhất thế giới của FIFA năm 2010. Tháng 5 năm 2010, ông chuyển sang làm huấn luyện viên cho Real Madrid. Ngay mùa giải đầu tiên ông giành chức vô địch Copa del Rey. Mùa thứ hai ông chiến thắng ở La Liga và trở thành người thứ tư sau Tomislav Ivić, Ernst Happel, và Giovanni Trapattoni giành được danh hiệu vô địch Bồ Đào Nha, Anh, Italy, Tây Ban Nha. Sau khi rời khỏi Real Madrid tháng 6 năm 2013, Mourinho trở lại Anh để làm huấn luyện viên Chelsea lần thứ 2.[3] Mùa giải 2014-2015, Chelsea đã giành chức vô địch giải Ngoại hạng Anh. Tuy nhiên, sau khi không đạt được kết quả tốt ở Ngoại hạng Anh mùa bóng 2015-16, Mourinho bị Chelsea sa thải ngày 17 tháng 12 năm 2015. Cuối tháng 5 năm 2016, Mourinho được bổ nhiệm làm huấn luyện viên trưởng Manchester United. Sau hai năm rưỡi, ông bị sa thải vào ngày 18 tháng 12 năm 2018 sau trận thua Liverpool. Năm 2019, ông ký hợp đồng dẫn dắt câu lạc bộ Tottenham Hotspur. |
